Uprawnienia palacza to kwalifikacje zawodowe umożliwiające legalną obsługę urządzeń cieplnych w różnego rodzaju kotłowniach, w tym centralnego ogrzewania. Osoby posiadające uprawnienia palacza CO są odpowiedzialne za bezpieczne prowadzenie eksploatacji kotłów niskociśnieniowych oraz instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej.
Według przepisów wynikających z Rozporządzenia Ministra Gospodarki, każdy kto eksploatuje urządzenia cieplne, musi posiadać odpowiednie kwalifikacje energetyczne z grupy 2 – cieplnej. Zakres tych uprawnień obejmuje:
- obsługę kotłów wodnych i parowych o różnej mocy,
- eksploatację instalacji i sieci centralnego ogrzewania,
- kontrolę sprawności systemów ciepłowniczych.
Uprawnienia na palacza są niezbędne zarówno dla osób zatrudnionych w kotłowniach komunalnych, szpitalach, szkołach czy zakładach przemysłowych, jak i dla serwisantów zajmujących się instalacjami cieplnymi
Zapisz się na egzamin na Uprawnienia G2 – cieplne
Kurs palacza – jakie kwalifikacje można uzyskać?
Aby zdobyć uprawnienia palacza, niezbędne jest ukończenie specjalistycznego szkolenia zakończonego egzaminem kwalifikacyjnym przed komisją państwową. Taki kurs palacza przygotowuje uczestników zarówno do pracy eksploatacyjnej (E), jak i dozorowej (D) na urządzeniach i instalacjach cieplnych.
Program kursu obejmuje między innymi:
- przepisy prawa energetycznego, w tym podstawy prawne uprawnień palacza CO,
- budowę, obsługę i konserwację kotłów wodnych i parowych,
- zasady eksploatacji instalacji centralnego ogrzewania,
- zabezpieczenia przed pożarem i porażeniem,
- kontrolę i ocenę stanu technicznego instalacji cieplnych,
- podstawy ochrony środowiska.
Szkolenie zakończone jest egzaminem kwalifikacyjnym przed Komisją SEP lub inną uprawnioną jednostką, a po jego zdaniu uczestnik otrzymuje świadectwo kwalifikacyjne na uprawnienia palacza kotłowego
Uprawnienia palacza CO – podstawa prawna i zakres kompetencji
Uprawnienia palacza CO regulowane są przede wszystkim przez ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne oraz rozporządzenia wykonawcze. Kluczowym dokumentem określającym wymagania dla osób obsługujących urządzenia cieplne jest Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych warunków stwierdzania posiadania kwalifikacji.
Uprawnienia palacza CO (centralnego ogrzewania) uprawniają do:
- obsługi, konserwacji i eksploatacji kotłów wodnych i parowych,
- utrzymania instalacji grzewczych, centralnego ogrzewania oraz systemów wentylacyjnych,
- kontroli technicznego stanu instalacji cieplnych i urządzeń pomocniczych,
- realizacji czynności związanych z bezpiecznym użytkowaniem kotłowni.
Zakres kompetencji obejmuje urządzenia wymienione w grupie 2 – urządzenia cieplne według klasyfikacji uprawnień SEP
Kurs palacza CO – jak wygląda szkolenie?
Kurs palacza CO to podstawowy etap w drodze do zdobycia niezbędnych kwalifikacji zawodowych. Szkolenie obejmuje zarówno zajęcia teoretyczne, jak i praktyczne, przygotowujące do pracy przy eksploatacji urządzeń cieplnych. Podczas kursu omawiane są m.in.:
- budowa i zasady działania kotłów niskotemperaturowych, parowych i wodnych,
- obsługa armatury kotłowej i instalacyjnej,
- przepisy BHP oraz zabezpieczenia przed porażeniem i pożarem,
- kontrola stanu technicznego instalacji cieplnych,
- podstawy obsługi urządzeń pomocniczych: pomp, wentylatorów, systemów automatyki.
Szkolenie kończy się egzaminem przed komisją kwalifikacyjną SEP lub inną uprawnioną jednostką, zgodnie z wymaganiami wynikającymi z obowiązku przeprowadzania przeglądów i kontroli urządzeń energetycznych
Sprawdź dostępny terminarz szkoleń i egzaminów na Świadectwa Kwalifikacyjne
Uprawnienia palacza CO podstawa prawna – jakie przepisy regulują wymagania?
Obowiązek posiadania uprawnień palacza CO wynika wprost z przepisów prawa energetycznego oraz przepisów wykonawczych. Główną podstawą prawną jest Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. 2022 poz. 1385 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze, w tym Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych warunków stwierdzania posiadania kwalifikacji.
Zgodnie z przepisami, osoby obsługujące urządzenia, instalacje i sieci cieplne, w tym:
- kotły wodne i parowe o mocy powyżej 50 kW,
- instalacje wentylacji, klimatyzacji i ogrzewania,
- urządzenia do przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- sieci i węzły cieplne,
muszą posiadać odpowiednie uprawnienia palacza CO w ramach grupy G2 (cieplnej)
Wymóg ten dotyczy zarówno osób zatrudnionych w jednostkach samorządowych, budynkach mieszkalnych, szkołach, zakładach przemysłowych, jak i w sektorze prywatnym. Uprawnienia te są potwierdzane egzaminem państwowym przed komisją kwalifikacyjną posiadającą stosowne upoważnienia Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
Uprawnienia palacza kotłowego – kto musi je posiadać?
Uprawnienia palacza kotłowego są wymagane dla wszystkich osób, które obsługują kotły parowe i wodne o mocy powyżej 50 kW. Dotyczy to zarówno pracy w ciepłowniach, elektrociepłowniach, jak i w mniejszych kotłowniach osiedlowych, przemysłowych czy w budynkach użyteczności publicznej.
Posiadanie tych kwalifikacji jest niezbędne do:
- bezpiecznej obsługi urządzeń cieplnych,
- wykonywania codziennych czynności eksploatacyjnych,
- kontroli pracy urządzeń i instalacji grzewczych,
- prowadzenia niezbędnych pomiarów i odczytów.
Uprawnienia na palacza kotłowego wydawane są w ramach grupy G2 – cieplnej na podstawie zdanych egzaminów przed komisją kwalifikacyjną. Osoba przystępująca do egzaminu musi wykazać się znajomością zagadnień takich jak:
- budowa i zasada działania kotłów grzewczych,
- przepisy BHP związane z obsługą urządzeń cieplnych,
- zasady eksploatacji i konserwacji urządzeń,
- postępowanie w sytuacjach awaryjnych
Cena kursu i egzaminu na uprawnienia palacza — ile trzeba zapłacić?
Koszt zdobycia uprawnień palacza kotłowego składa się z dwóch elementów: ceny kursu przygotowawczego oraz opłaty egzaminacyjnej. Kursy organizowane przez ośrodki szkoleniowe są przygotowaniem do egzaminu państwowego przed komisją kwalifikacyjną G2.
Cena kursu palacza zależy od kilku czynników:
- zakresu szkolenia (eksploatacja, dozór lub oba),
- renomy ośrodka szkoleniowego,
- długości i formy kursu (stacjonarny lub online).
Przeciętnie kurs palacza kosztuje od 100 do 350 zł. Dla osób przygotowujących się do uprawnień palacza gazowego (jeśli obsługa kotła obejmuje także instalacje gazowe), cena może być nieco wyższa.
Dodatkowo należy doliczyć opłatę egzaminacyjną, której wysokość reguluje rozporządzenie i stanowi 10% minimalnego wynagrodzenia — w 2025 roku wynosi około 466,60 zł
Podstawa prawna uprawnień palacza — jakie przepisy obowiązują?
Uzyskanie uprawnień palacza kotłowego regulowane jest przepisami prawa energetycznego oraz aktami wykonawczymi. Kluczowym dokumentem jest Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348 z późn. zm.). Zgodnie z nią, osoby obsługujące urządzenia energetyczne, w tym kotły, muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje.
Szczegółowe wymagania dotyczące egzaminów określa natomiast:
- Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych warunków stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.
To właśnie na podstawie tych przepisów wydawane są świadectwa kwalifikacyjne G2 na stanowiska:
- Eksploatacji (E) — do obsługi kotłów, wymienników i instalacji ciepłowniczych,
- Dozoru (D) — dla osób odpowiedzialnych za nadzór i bezpieczeństwo eksploatacji.
Uprawnienia palacza CO są elementem kwalifikacji G2 i obejmują urządzenia, w których proces spalania wymaga stałej kontroli i obsługi. Dotyczy to m.in. kotłów parowych, wodnych, olejowych, a także nowoczesnych kotłowni centralnego ogrzewania.
